Varðstöðin

Einþáttungur eftir

Svan Gísla Þorkelsson

Persónur;

Ungur Hermaður (Hann)

10 -12 ára gömul stúlka (Hún)

Sviðið

Sviðið er einhverskonar varðstöð í húsarústum sem eru sundurtættar af sprengikúlum. Sviðin grund allt í kring og það bjarmar af eldi í fjarska. Um leið og dregið er frá springur sprengja rétt fyrir utan varðstöðina og mold og brak fellur á hermannninn sem liggur samanhnipraður upp við einn vegginn og æpir af skelfingu. Út úr reyknum stígur grátandi ung stúlka (10-12 ára) klædd í látlausan skokk. Í gegn um allt leikritið heyrast byssukúlur þjóta um og lenda í veggjum.

Hann

(Lítur upp og mundar riffilinn, þurkar rikið úr augunum og rýnir á stúlkuna og æpir)

Stopp, stopp, ef þú kemur nær skýt ég.

Hún

(Tekur eitt skref í átt að honum grátandi.) Hvers vegna viltu skjóta mig?

Hann

(Enn æpandi) Settu hendurnar á höfuðið og snúðu þér hægt í hring.

Hún

(Gerir eins og hann býður) Ah, já engin sprengja reirð um mittið eða bundin á bakið. Þú sérð að ég er  óvopnuð.

Hann

Hvaðan komstu eiginlega?

Hún

Hvaðan kom ég. Hver er ég. Hvað er ég að gera hér. Spurningarnar hrannast upp, ekki satt.  (Hún hættir að gráta og tekur annað skerf í áttina að honum)

Hann

(Öskarar) Niður, niður á hnén. Ekki koma feti nær eða ég skýt.

Hún

(Fer niður á hnén) Svona, líður þér ekki ögn betur núna?

Hann

Það er aukaatriði. Þetta eru bara vinnureglur.

Hún

Já einmitt bara vinnureglur. Þú hefur þetta sem sagt að atvinnu.

Hann

Ég er hermaður.

Hún

Hvað gera hermenn?

Hann

Það er nú ýmislegt.

Hún

Ég meina, aðallega?

Hann

Þeir berjast.

Hún

Þú hefur sem sagt fyrir atvinnu að berjast, og að drepa aðra menn?

Hann

Aðra hermenn. (Stendur varlega upp og skimar í kring um sig í leit að félögum stúlkunnar) Ertu ein á ferð.

Hún

Ég er alltaf ein á ferð.

Hann

Settu hendurnar fyrir aftan bak. (Skríður hægt að henni með riffilinn mundaðann. Hún gerir eins og hann býður. Hann tekur upp plast ól og bindur hendur hennar)

Hún

Þetta er bara vinnureglur, er það ekki?

Hann

(Kinkar kolli, leggur frá sér skotvopnið, dregur stúlkuna í var, sest niður og kveikir sér í sígarettu um leið og hann virðir hana fyrir sér) Okkur hefur yfirsést að þetta hús hefur kjallara. Ertu búin að vera í felum hérna lengi?

Hún

Ykkur yfirsést ansi margt.

Hann

Þú ert dugleg við að snúa út úr spurningunum.

Hún

Þú ert duglegur við að spyrja að því sem ekki skiptir neinu máli.

Hann

Það kann að koma þér á óvart, en það skiptir mig máli að halda lífi. Spurningar mínar eru liður í því að kanna hvort mér stafi af þér lífshætta.

Hún

Ef það skiptir þig svona miklu máli að halda lífi, hvað ertu þá að gera í þessu starfi. Ég héllt að hluti starfsins væri að deyja.

Hann

Það er hluti af starfi mínu að drepa til að komast hjá því að deyja sjálfur.

Hún

Að deyja sjálfur er þá svona óæskileg aukaverkun af starfi þínu.

Hann

Það má segja það.

Hún

Ekki að furða þó þú sért hræddur.

Hann

Hræðslan við að deyja er eðilegur hluti af sjálfsbjargarhvötinni.

Hún

Þú ert sem sagt ekki nógu hræddur.

Hann

Hvað meinarðu?

Hún

Ef þú værir hræddari við að deyja mundir þú ekki velja þér starf sem hefur svona algengar neikvæðar aukaverkannir. Hvað þá starf þar sem aðalmarkmið starfsbræðra þinna hinum megin við eldanna þarna eru í þínum huga bara aukaverkannir.

Hann

Hermaður verður að vera tilbúinn til að taka ýmsar áhættur fyrir málstaðinn.

Hún

Fyrir hvaða málstað?

Hann

(Hugsi) Til dæmis frelsið.

Hún

Eins frelsi er annars ánauð.

Hann

Þú ert enn að snúa út úr.

Hún

Að benda á hversu afstæð svör þín eru er ekki útúrsnúningur.

Hann

Frelsi er ekki afstætt

Hún

Hvers vegna segja þá strafsbræður þínir fyrir handan það sama.

Hann

Þeir eru heilaþvegnir

Hún

En ekki þú?

Hann

Einmitt.

(Þögn)

Hún

Viltu ekki skjóta mig núna.

Hann

Hvers vegna ætti ég að gera það?

Hún

Vegna þess að ég er þér mjög hættuleg.

Hann

(Hlær) Hvernig þá?

Hún

Vegna þess að ef þú heldur áfram að tala við mig eins og þú hefur gert, muntu enda með því að drepa sjálfan þig.

Hann

Hvaða vitleysa.

Hún

Það er engin vitleysa. Ég mun heilaþvo þig.

Hann

Þú getur ekki  heilaþvegið mig. Þú ert í miklu veikari stöðu en ég. Þú ert fanginn, ekki ég.

Hún

Einmitt. Er ég óvinur þinn?

Hann

Ég veit það ekki enn.

Hún

Hversvegna er ég þá hérna á hnjánum og bundinn. Hversvegna er ég fangi?

Hann

Allur er varinn góður. Ég veit ekki nóg um þig enn.

Hún

Ég er sem sagt svift frelsinu  vegna vanþekkingar þinnar og fákunnáttu.

Hann

Það má segja það. Í bili.

Hún

Hvernig get ég öðlast frelsi.

Hann

Með því að fullvissa mig um að þú sért ekki óvinur minn.

Hún

Hvernig get ég fullvissað þig um það?

Hann

Með því að svara spurningum mínum.

Hún

Hvernig veistu að svörin sem þú færð séu sannleikanum samkvæm?

Hann

Ég dæmi bara um það sjálfur.

Hún

Sem sagt frelsi mitt er komið undir duttlungum þínum.

Hann

Já.

Hún

Drottinn minn dýri. Gott og vel. Hvort er líklegra að ég sé stúlka sem er á ráfi um vígvöllinn í leit að heimili mínu og hafi fyrir tilviljun rekist á þig eða að ég sé þrautþjálfaður erindreki í sálfræðihernaði sem var send hingað til að tæla þig til  liðs við óvini þína.

Hann

Brosandi) Ég hallast að hinu fyrra.

Hún

Hvorugt er sannleikanum samkvæmt.

Hann

Hver ertu þá?

Hún

Elskar þú frelsið.

Hann

Já ég geri það. Frelsið er undir.........

Hún

(Grípur framm í fyrir honum) Svo mikið að þú ert reiðubúinn að deyja fyrir það?

Hann

Ef það er nauðsynlegt.

Hún

Er ég frjáls.

Hann

Nei þú ert fangi.

Hún

Ég get samkvæmt þínum orðum ekki breytt neinu um hvernig þú hugsar og þú getur ekki dæmt um hvort ég segi satt eða ekki.

Hann

Greinilega ekki. Ég verð samt að treysta eigin dómgreind.

Hún

Sem sagt ég get ekki frelsað sjálfa mig og eina leiðin til að ég verði frjáls er að reiða mig á ást þína til frelsisins. Þess vegna bið ég um að þú skjótir sjálfan þig í hausinn til að ég verði frjáls.

Hann

Hvað sagðir þú?

Hún

Það liggur í augum uppi að þú heftir frelsi mitt á grundvelli þess að þú ert ekki nógu upplýstur.

Hann

Og hvers sök er það. Þín, ekki mín. Þú segir mér ekki satt.

Hún

Hvaða máli skiptir sannleikurinn þegar þú getur ekki greint á milli sannleika og ygi hvort eð er?

Hann

Prófaðu þá bara að segja sannleikann ef það skiptir ekki máli hvort eð er.

Hún

Hvað viltu fá að vita?

Hann

Hver ertu?

Hún

Ég er Guð.

Hann

(Hlær) Hvaða Guð?

Hún

Guð, það er bara einn Guð, The God you know.

Hann

The God. Meira að segja ensku mælandi Guð.

Hún

El Dios, Deo, El, Allah, Gud, Guð.

Hann

Ef þú ert Guð, er ég þá dauður eða hvað?

Hún

Það er rökrétt hugsað hjá þér að yfirleitt mætir fólk ekki Guði sínum fyrr en það er dáið. En nei, þú ert sprelllifandi.

Hann

Já, ég héllt það nú. Jæja og jamm svo þú ert Guð.

Hún

Ég er Guð.

Hann

Getur þú sannað það?

Hún

Já

Hann

Ok, gerðu það þá? Það verður gaman að sjá.

Hún

Með hverju?

Hann

Bara einhvern veginn. Ef þú ert Guð ætti það ekki að vera nokkuð mál. Gerðu smá kraftaverk eða eitthvað.

Hún

Miðnafn mömmu þinnar er Eva.

Hann

Hva? Hvernig vissirðu það?

Hún

Ég er Guð. Ég veit ýmisslegt.

Hann

Þú getur nú hafa giskað svona vel.

Hún

Já, ég er líka góð í því að giska.

Hann

Hvað er ég að hugsa núna?

Hún

Um hvað þú eigir að hugsa?

Hann

En núna?

Hún

Hamborgara

Hann

Hvernig ferðu að þessu?

Hún

Ég er Guð og þekki þig betur en þú þekkir sjálfan þig.

Hann

(Hristir höfuðið) Kannki er mig að dreyma.

Hún

Kemur það oft fyrir að þú gerir ekki greinarmun á vöku og draumi?

Hann

Nei, ekki oft.

Hún

Hversvegna heldurðu þá að þetta sé draumur.

Hann

Þetta er bara svo ótrúlegt allt saman.

Hún

En þú þarft ekki að trúa neinu. Vantreystirðu eigin vitum eða hvað?

Hann

Ja, ég er alls ekki viss um hvað er að gerast.

Hún

En þú hikaðir ekki við að hneppa mig í fjötra og svifta mig frelsi á forsendum eigin dómgreindar fyrir nokkrum mínútum og svo fullyrtirðu að þú yrðir að treysta henni.

Hann

Ég vissi ekki þá að þú værir Guð.Viltu ekki að ég leysi þig?

Hún

Nei, ekki fyrr en þú ert alveg viss um að ég eigi að vera frjáls. Vissir þú að Eva er algengasta miðnafn kvenna.

Hann

Nei það vissi ég ekki.

Hún

Vissirðu að hugsa um mat er mest streytulosandi hugsun sem til er og að algengasti matur hermanna er hamborgari?

Hann

(Pirraður og ringlaður) Hvað ertu nú að segja. Ertu að segja að þú sért ekki  Guð.

Hún

Nei, en ég er að sá efasemdum um það í hug þinn.

Hann

Þér hefur svo sannarlega tekist það. Hver ertu eiginlega?

Hún

Þú vest hver ég er. Viltu kannski fá meiri sannanir.

Hann

Ekki svona sannanir sem eru bara blekkingar og allar útskýranlegar eftir á. Ég vill að þú gefir mér óyggjandi sannanir fyrir því hver þú ert.

Hún

Viltu ekki prufa að skjóta mig. Ef ég er Guð lifi ég það af.

Hann

(Hugsi) En þú getur líka verið Guð og bara látist vera dauð, ekki satt.

Hún

Satt er það. Líklega er það ekki góð hugmynd að þú skjótir mig. Kannski er bara best að þú skjótir sjálfan þig eins og ég stakk upp á áðan.

Hann

Hvernig á það að sanna eitthvað.

Hún

Þegar þú deyrð kemstu að því hvort ég er til eða ekki. Nú ef ég er ekki til, skiptir það ekki máli hvort eð er því þú ert dauður.

Hann

En ég verð þá dauður.

Hún

Já, en í heimi þar sem enginn guð er til skiptir ekkert máli lengur fyrir dauðan mann . Þú getur ekki tapað á þessu.

Hann

Er ekki synd að drepa sjálfan sig.

Hún

Ekkert meiri synd en að drepa aðra.

Hann

En ég drep aðra vegna hugsjónarinnar um frelsið.

Hún

Og þú dræpir sjálfan þig fyrir sömu hugsjón. Þú værir að frelsa mig.

Þegar þú deyrð verður sannleikurinn augljós og sannleikurinn gerir þig frjálsan.

Hann

Getur þú ekki bara drepið mig?

Hún

Hvernig á ég að drepa þig.Ég er bundin.

Hann

Þú getur gert allt sem þér sýnist, ef þú ert Guð.

Hún

Það er rétt, allt sem mér sýnist og mér sýnist að ég geti ekki drepið þig. (Brosir)

Hann

Mig langar ekki að deyja.

Hún

En þú sagðir mér rétt áðan að þú værir tilbúinn að deyja ef það væri óumflýjanlegt.

Hann

Það er ekki óumflýjanlegt.

Hún

Þá höfum við komist að því.

Hann

Hverju?

Hún

Að þú drepur vegna þess að þig langar til þess en hefur frelsið að yfirvarpi.

Hann

Þú ruglar öllu saman. Ég er hættur að tala við þig. Haltu þér saman.

Hún

(Rödd hennar hljómar en hún hreyfir ekki varirnar) Gott og vel. Þú vilt sem sagt að ég noti ekki munninn við að tala við þig.

Hann

Ertu búktalari líka.

Hún

Ég kann ýmislegt fyrir mér. En þú ert hættur að tala við mig.

Hann

Þetta er orðið fjári óhuggulegt. Það er eins og þú hljómir inni í höfðinu á mér. Hættu þessu.

Hún

(Talar með munninum) Eins og þér þóknast.

Hann

Ég veit satt að segja ekki hvað ég á að halda um þig. Þú kemur sífellt á óvart. Ef þú ert Guð er enginn furða að það gengi illa hjá þér að sannfæra fólk um að þú sért til.

Hún

Ég hef aldrei reynt af eigin frumkvæði að sannfæra neinn um að ég sé til.

Hann

Nú, ertu ekki að reyna að sannfæra mig?

Hún

Nei, en þú ert stöðugt að byðja um einhverjar sannannir fyrir því hver ég er og ég hef orðið við bón þinni.

Hann

Nei, það hefurðu sko ekki gert. Þú hefur bara ruglað mig í ríminu. Komdu bara með eina afgerandi sönnunn og þá sannfærist ég.

Hún

Og þá verður þér ljóst að þú ert búinn að hneppa Guð í fjötra, hóta að skjóta hann og þráttað við hann af drambsemi um hluti sem þú hefur greinilega ekkert vit á.

Hann

Ef þú ert Guð er það allt saman bara einhver sjónhverfing.

Hún

Jæja þú mátt velja. Hvaða kraftaverk viltu að ég geri?

Hann

Má ég velja hvað sem er?

Hún

Hvað sem er, svo fremi sem það hefur ekki áhrif á annað í sköpunarverkinu. Kraftaverk eru aðeins ætluð þeim sem krefjast þeirra.

Eitt verður þú samt að undirgangast áður en ég geri kraftaverkið. Þú verður að láta af öllum efasemdum gagnvart mér og gera möglunarlaust það sem ég býð þér framvegis. Er það samþykkt?

Hann

Það er nú ansi stór biti.

Hún

Ertu samþykkur þessu?

Hann

OK. Það er eins gott að þetta verði gott hjá þér.

Hún

Þú ræður. Hvað viltu að ég geri.

Hann

(Hugsar sig lengi um) Ég vil að þú látir stríðið enda þegar í stað.

Hún

Búið og gert. (Skotdrunurnar í fjarska þagna og eldglæringarnar hverfa)

Hann

Hvað áttu við.

Hún

Stríðið er búið.

Hann

Búið? (Lítur í kring um sig og stendur upp smá saman fer svo að dansa hlægjandi. Um leið og hann stendur berskjaldaður kemur byssukúla sem rífur upp á honum brjóstið og hann fellur helsærður við hlið stúlkunnar. Hann horfir á hana vantrúaður og með skelfingu í andarslitrunum) En, en, hver ertu þá?

Hún

Þekkirðu mig ekki. (stendur upp) Stendur ekki ritað að þú skulir ekki freysta drottins Guðs þíns?

Hann

En þú sveikst loforðið.

Hún

Nei, það gerði ég ekki. Fyrir þig er stríðið búið.

Hann

(Hvislar í síðasta andartakinu) Lúsifer.

(Stríðsdrunurnar hefjast aftur.)

Tjald.